تیپ های ششگانه ی شخصیتی هالند و انتخاب شغل

 

   جان هالند می گوید بر اساس تیپ شخصیتی افراد

می توان گفت که آنهـا به درد چه کارهایی می خورند،

و برعکس. مثـلا" یک فـرد با تیـپ «هنـری» از کارهـای

اداری مـعـمـول به دلیـل تـکـراری بـودن، یـکنـواختـی و

کلیشه ای بودن بیزار است. بنابرایـن با شنـاخت تیـپ

شـخصیتـی خود مـی تـوانـیـد شغـل مـنـاسـب خود را

برگزیده و علاوه بر رضایـت شغلی، شـوق پیشرفت در

آن کار نیز به شمـا انگیـزه می بخشـد.

   جان هالند شش تیپ شخصیتی را معرفی می کند:

هنـری، قراردادی یا رسمـی، واقع گرا یا فنـی یا بدنی،

مـتهــور یا جسـور و بـا جرئـت، جسـتـجوگـر و محقــق،

اجتماعی یا یاریگر.

   البته در بیشتر موارد تیپ شخصیتی فرد از ترکیب دو

یا چند تـا از تیـپ هـای ششگانـه ساختـه شده است،

ولی همیشـه یکی از این تیپ ها غلبـه دارد. در این جا

به توضیـح ویژگـی هـای هر کدام از تیپ هـا و مشـاغل

مناسب برای هر یک می پردازیم:

 

   تیپ متهور: اشخاصـی که دوسـت دارند با مـردم کار

کنند؛ بر آنهـا اثر گذاشتـه، آنها را تشویـق کرده یا برای

رسیدن به اهداف سازمانی یا کسـب درآمد، رهبـری و

مدیریت کنند.

   این افراد از فعـالیت هـای مشاهـده ای و تحقیقی و

یا سازمان یافته و نمادی بیزارند. تیپ متهـور از مشاغل

رسمی و قـراردادی نیز دوری می کنـد. در صلاحیتهـای

عـلمـی ضـعـف دارنـد. برای پیشـرفـتهـای اقـتـصـادی و

سیاسی ارزش قـائلنـد. دارای توانایی رهبری دیگران و

انگیزه بخشیـدن به آنها هستند. از نظر آنها دنیا بر مدار

قـدرت، مقـام و مسئـولیـت می چرخد. در معـاشـرت با

دیگران به سلطـه و پر حرفـی و به دسـت گرفتـن ابتکار

عمل تمایل دارند. این افـراد در مشاغلی مثل وکالت یا

گردانـدن بنگاه هـای کوچک می درخشنـد.

   همچنین صفات زیر را کسـب می کننـد و یا در جهت

آن صفـات تقویـت می شوند:

زیاده طلب              ماجراجو                خوشخو

جاه طلب               سلطه جو              با انرژی

خودنما                  هیجان طلب           رهبر

برون نگر                جذاب                    خوش بین

مطمئن به خود        معاشرتی              پرحرف

   

   تیپ واقـع گرا: اشخاصـی انـد که تـوانایـی بـدنـی و

مکانیکی دارند و دوست دارنـد با ماشیـن ها، ابـزارها،

گیاهان و حیوانات سر و کله زده، به فعالیـت در فضای

باز علاقه دارند.

   همچنین ترجیـح می دهنـد از فعالیتهـای آموزشـی

دوری کننـد، بنابراین تمایلـی به معلم شدن یا پزشک

یـا مـددکـار شـدن نـدارنـد. بـا وجود بـرخوردار بـودن از

توانایی های عملی و فنی،در صلاحیتهـای اجتماعی

و تربیتی ضعف دارند. مشاغلـی مثل منهـدسی برق

را می پسندند ولی به دلیـل بی میلـی به ارتبـاطـات

انسانی، رغبتـی به مشـاغـل اجتمـاعی ندارنـد. تیپ

واقعگرا برای پول و قـدرت و مقـام ارزش قائل هستند.

   در جهـان بینـی این افـراد دنیــا، سـاده، ملمـوس و

سنتـی است. مشاغلـی مثل مکانیکـی، کشـاورزی،

کـارگــری خط مــونـتـاژ یا کـار بـا دستـگــاه حفـاری را

می پسنـدنـد.

   این اشـخاص صفـات زیر را کســب می کنند و یا در

جهت آن صفات تقویت می شونـد:

غیر اجتماعی         همرنگ                رُک

اصیل                    سرسخت            مادّی

بهنجار و طبیعی      پیگیر                   اهل عمل

خود محور              انعطاف ناپذیر         صرفه جو

غیر شهودی           بی پیرایه 

 

 تیپ اجتماعـی: اشخاصـی که دوست دارنـد با مردم

کار کنند تا آنها را مطلع و آگاه کرده،به آنها کمک کرده،

تعلیم و رشد داده یا آنها را درمان کننـد. اجتماعـی ها

مهارتهای کلامـی دارند. اگر چه اداره کردن دیگـران به

منظور آگاهانـدن، تعلیم، رشد، درمـان یا راهنمـایـی را

انـجام می دهنـد از فـعـالیـت هـای صـریـح، مـرتــب و

سازمان یافتـه که مستلزم به کارگیری ابـزار یا ماشین

باشد، دوری می کنند. بنابراین کمبـود در مهـارت های

فنی از ویژگی های تیـپ اجتماعـی است که به خاطر

پرهیز آنان از موقعیـت های واقـع گرایـانه یعنی فنـی و

عملی به وجود می آید.

   در جهان بینی اجتماعی ها  انعطـاف پذیر بودن دنیا

مشهود است و به ازای تفاهـم، روحیـه ی همکاری و

نشـان دادن صمیمیت از افـراد قـدردانـی می کنند. به

نفوذ اجتماعی، انسانی و مذهبی اهمیـت می دهنـد

و در معاشرت با دیگران روحیـه ی همکاری و همیـاری

را نشان می دهند. اجتماعی ها برای مشاغلـی مثل

معلمـی، روانشنـاسی و مددکاری اجتماعـی مناسب  

هستند.

   تیپ اجتماعی صفـات زیر را کسـب کرده یا در جهت

آن صفـات تقویـت می شوند:

مسلط           اهل همکاری                صبور

رفیق             سخاوتمند                   امدادگر

آرمان گرا        تلقینی                        مهربان

مشوق          مسئول                       معاشرتی

مبادی آداب     فهمیده                       صمیمی

   تیپ هنری: اشخاصـی که توانایـی هنری، ابداعی،

شهودی دارند؛ دوست دارند در موقعیت های نامنظم

و غیر سازمـان یافتـه کار کنند و تخیـل و خلاقیت خود

را به کار می گیرند. فعالیتهای پیچیده، آزاد و نامنظـم  

را می پسنـدنـد که طی آن با مـواد فیزیکـی، کلامی،

یا انسانی برای خلق اشـکال و محصـولات هنـری کار

می کننـد. تیـپ هنـری دارای صـلاحیـت هـای زبانی،

موسیقایی، نمایشی، و نویسندگی هستنـد ولی در

هماهنگی با نظـام تـجاری یا اداری کمبـود دارند. آنان

از موقعیت یا مشاغل قـراردادی بیزارنـد. خود را دارای

ابتکار، ابرازگر، شهودی، درون نگر، مستقل، نامنظـم،

و سازش ناپذیر می یابند و توانایی گویندگی،بازیگری

و نویسندگی دارند.

   در جهان بینی افراد هنری، جهان پیچیده، مستقل،

غیر قراردادی و انعطـاف پذیـر اسـت. به ازای ارائـه ی

ارزشهای هنری از آنها قدردانی می کنند.

   تیپ هنری در مشاغلی مثل نقـاشی، نویسندگی

یا موسیقی و مثل آنها می درخشند.

   این اشـخاص صفـات زیـر را کسـب می کنـنـد یا در

جهت آن صفات تقویت می شوند:

مبهم                بی نظم               عاطفی

ابرازگر               آرمان گرا              خیال پرداز

غیر عملی         خود انگیخته          مستقل

درون نگر           شهودی               سازش ناپذیر

خلاق              حساس                آزادمنش

   تیپ جستجوگر: اشخاصی هستند که دوست دارند

مشاهـده کننـد، یاد بگیـرند، تحقیـق، تجزیـه و تحلیـل،

ارزشیــابـی یـا حل مسئـلـه کننـد. از خصـوصـیـات آنان

بـررسـی مشـاهـده ای، نمـادی و منظـم پـدیـده های

فیـزیکـی، زیـسـت شناختـی، و فرهنگـی برای درک و

کنترل آنهاست.کمبود قابلیت های ترغیب کننده یعنی

رهبـری دیـگـران و انـگیـزه بـخشیـدن بـه آنهــا در تیـپ

جستـجوگر مشهـود است.همچنیـن از فعالیــت هایی

که متـهـورانـه اسـت، دوری مـی کنـنـد. بـرای عـلـم و

شناخت ارزش قائل شده، و به ازای ارائه ی روشهـای

علمـی از افـراد قـدردانـی می کننـد. خود را به صـورت

فردی محقق، روشنفکر، دارای توانایـی هـای علمی و

ریاضـی، و فاقـد توانایـی رهبـری می بیننـد.

   در جهان بینی جستجوگـران دنیـا پیچیـده، انتزاعـی،

مستقل و اصیـل معنـا می شود. آنهـا در رشته هـایی 

مثل اقتصـاد، زیـسـت شنــاســی، ریـاضــی و مثـل آن

خود را ابــراز می کننـد.

   ایـن اشـخاص صفـات زیـر را کســب می کنـنـد یا در

جهت آن صفات ترغیب می شوند:

تحلیل گر           هوشیار                     منتقد

پیچیده              کنجکاو                      مستقل

روشنفکر           درون نگر                    بدبین

دقیق                منطقی                    خوددار        

کناره گیر            فروتن                      غیر محبوب                   

 

   تیپ قراردادی: اشخاصی که دوست دارند با داده ها

کار کنند. توانایـی منشیگـری یا توانایـی عـددی دارند،

بـه جزئیـات و شـرح و تـفصیـل امـور مـی پـردازنـد، و از

دستورات مافوق پیروی می کنند. به انـجام فعالیتهـای

ساده و مرتب مثل نگهداری پرونده ها،بایگانی مطالب،

تکثیـر مـطـالـب، تنظیـم اطلاعـات نـوشتـاری یا عـددی

مطابق نقشـه ی تعییـن شده تمایـل دارنـد. همچنیـن

در کار با ماشینهای اداری و پـردازش اطلاعـات مهـارت

داشتــه، و متـقـابـلا" از فـعـالـیـت هــای مـبهــم، آزاد،

جستجوگرانه یا سازمان نیافتـه بیزار و گریزانند. به این

ترتیب قـراردادی ها صلاحیتهـای اداری، محاسباتـی و

نظـم تـجاری را کسـب می کننـد و در بعد هنـری دچار

کمبود هستنـد و از فعالیـت های نامنظـم و خلاقانـه و

بـدیـع دوری می کننـد.  قـراردادی ها خود را به صـورت

فــردی می بینـنـد که دارای تـوانـایـی هـای دفـتـری و

حسابـداری بوده، همرنگ جمـاعـت و  منظـم هستند،

و به ازای ارزشهـــای قــراردادی از دیـگـران قــدردانــی

می کنند و برای مشاغلـی مثل حسابـداری، بایگـانی

و مسئـول دریافت و پرداخت بانـک منـاسب اند.

   در جهان بینی تیـپ قراردادی، دنیا به شکل قالبـی،

فشرده، ساده و وابسته است.

   ایـن اشـخاص صفـات زیـر را کسـب می کنـنـد و یـا

در جهـت آن صفـات تقـویت می شونـد:

 

محتاط              همرنگ            وظیفه شناس

مدافع               کارآمد              انعطاف ناپذیر

خوددار              مطیع               منظم

پیگیر                اهل عمل         دوراندیش

صرفه جو           فاقد تخیل        اصول گرا

برچسب‌ها: تست شغل یاب هالند, مشاغل مناسب, انتخاب رشته, انتخاب شغل, تست شخصیت بلند بگو الهی شکر!...